Νικολέτ Κρέμπιτζ: “Για το Wild, όλα ξεκίνησαν από ένα όνειρο που είχα…”

Το «Wild» της Νικολέτ Κρέμπιτζ αποτελεί ήδη μια από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες της χρονιάς. Στο Sundance, στο Ρότερνταμ, την Κωνσταντινούπολη και εδώ και λίγα 24ωρα και στις Νύχτες Πρεμιέρας, προβλήθηκε σε κατάμεστες αίθουσες και αποτέλεσε αφορμή για έντονες αντιδράσεις, αλλά και συζητήσεις, όπως επίσης και εκ διαμέτρου αντίθετες κριτικές, αμέσως μετά την προβολή της. Την γνώμη του MOVE IT για την ταινία, μπορείτε να θυμηθείτε εδώ. H 45χρονη Βερολινέζα ηθοποιός βρέθηκε στην Αθήνα στο πλαίσιο του 22ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας για να παρουσιάσει την ταινία της στο αθηναϊκό κοινό και μίλησε με το MΟVE IT για όλα όσα πραγματεύεται η ταινία της.

Ποια η αφορμή της ταινίας; Από πού προέκυψε η ιδέα;

Όλα ξεκίνησαν από ένα όνειρο που είχα. Έβλεπα για πολλά βράδια πως ήμουν σε ένα δάσος και βρισκόταν κάτι από πίσω μου, που με ακολουθούσε. Ένα βράδυ, που είδα ξανά το ίδιο όνειρο, γύρισα και είδα να στέκεται ένας λύκος. Ταυτόχρονα εκείνη την περίοδο στις γερμανικές εφημερίδες υπήρχε η είδηση πως οι λύκοι επέστρεφαν στη χώρα κοντά στα σύνορα με την Πολωνία. Έτσι ήξερα πως η επόμενή μου ταινία θα έπρεπε να έχει σχέση με λύκους.

Η ταινία Wild είναι ένας τρόπος να αφυπνιστούμε και να ταρακουνηθούμε από την ‘κανονικότητά’ μας, διακρίνοντας πως κάποια στιγμή ξεχάσαμε να ακούμε και να ακολουθούμε τα ένστικτά μας. Γιατί πιστεύετε πως φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση; Πότε βολευτήκαμε σε μία τέτοια παθητική ζωή;

Το πρόβλημα ανακύπτει καθώς ο κόσμος στον οποίο ζούμε μας δίνει πολλές συμβουλές για το πώς να ζούμε, πώς θα είμαστε ασφαλείς άμα ακολουθούμε τους κανόνες, πώς θα έχουμε μία καλή και υγιή ζωή. Όμως, θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό κάποιες φορές να έχουμε λίγο κίνδυνο στη ζωή μας και να βρισκόμαστε αναπάντεχα σε καταστάσεις χωρίς κανένα εργαλείο για να λύσουμε τα προβλήματα. Όχι φυσικά σε τόσο ακραίες καταστάσεις όπως στην ταινία, εκεί υπήρχε ακραία δραματοποίηση, μα μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να έρθουμε ξανά σε επαφή με τα ένστικτά μας.

Τη στιγμή, λοιπόν, που συνειδητοποιήσουμε πως κάτι δεν πάει καλά και θελήσουμε να ξαναγνωριστούμε με τους εαυτούς μας και τα ένστικτά μας, ποιο είναι το επόμενο βήμα; Η κοινωνία θα παραμείνει ίδια, με τους κανόνες και τις προκαθορισμένες οδούς της. Άμα η συνειδητοποίηση έρθει και είσαι μόνος σε αυτό, τι κάνεις;

Μερικές φορές είναι πιο εύκολο από όσο νομίζουμε. Το να πούμε τι πιστεύουμε και να εννοούμε αυτό που θα πούμε δεν είναι εν τέλει κάτι που απαιτεί φοβερή προσπάθεια. Πρέπει απλά να είμαστε θαρραλέοι. Όμως άμα ασχολούμαστε συνέχεια με το πώς θα είμαστε ασφαλείς, τότε κάτι δεν πάει καλά. Θα μας κάνει περισσότερο καλό άμα κάνουμε μικρά πράγματα στην καθημερινότητά μας κι όχι να απαντάμε ή να αντιδρούμε αυτοματοποιημένα αλλά να σκεφτόμαστε τι θέλουμε. Δεν είναι πως χρειάζεται να αλλάξεις τη ζωή σου τελείως ή να βουτήξεις στην άγρια φύση ή την ερημιά αλλά να ενωθείς με τα εσωτερικά σου ένστικτα λιγάκι παραπάνω.

Πώς συνεργάστηκες με την ηθοποιό που επέλεξες για το ρόλο, τη Lilith Strangenberg, και κατάφερε να είναι τόσο αληθινή στην ερμηνεία της;

Η Lilith έλεγε πάντα πως αυτός ο ρόλος ήταν μία καινούργια εμπειρία για εκείνη, γιατί οι λύκοι καταλαβαίνουν όταν φοβάσαι, και για να σε εμπιστευτούν πρέπει να αφήσεις πίσω σου τους φόβους σου. Οπότε ο λύκος την έκανε πολύ αληθινή. Πάντα έλεγε πως κάθε σκηνή με το λύκο ήταν πολύ πραγματική, γιατί ο λύκος δεν είχε κανένα σενάριο να διαβάσει. Συνήθως όταν παίζεις με κάποιον άλλο ηθοποιό υπάρχουν κάποιοι κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις αφού και οι δυο έχετε διαβάσει το ίδιο σενάριο, όμως σε αυτή την περίπτωση αυτό ήταν αδύνατο.

Θεωρείς πως είναι ευκολότερο κάτι τέτοιο για τους νέους ανθρώπους, εξ ου και η επιλογή μίας νεαρής πρωταγωνίστριας;

Ο λόγος που διάλεξα μία νεαρή πρωταγωνίστρια ήταν καθαρά επειδή δεν ήθελα να είναι απογοητευμένη ή κουρασμένη από τη ζωή. Ήθελα να είναι αυτή η πρώτη της εμπειρία αναφορικά με τόσο βαθιά συναισθήματα. Δεν ήθελα να είναι όλα μαύρα για εκείνη, να νιώθει πως η ζωή είναι μουντή ή οτιδήποτε παρόμοιο που θα την ωθούσε να κάνει κάτι τόσο δραστικό, φοβούμενη πως δεν θα είχε άλλη ευκαιρία να το κάνει. Στη δική της περίπτωση, έχει όλη τη ζωή μπροστά της, έχει πολλές επιλογές αλλά παρόλα αυτά επιλέγει να κάνει κάτι δραστικό και να ακολουθήσει τον δρόμο που ακολούθησε. Αλλά παρόλα αυτά, θεωρώ πως αφορά και νεαρό αλλά και μεγαλύτερο σε ηλικία κοινό.

Το αφεντικό της Άνια επίσης είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα φιγούρα. Κι εκείνος βρίσκεται σε μία εγκιβωτισμένη ζωή.

Για εμένα και οι δύο μοιράζονται την ίδια επιθυμία. Θέλουν και οι δύο να απελευθερωθούν και μάλιστα εκείνος το κάνει συχνά μέσω του αλκοολισμού. Έχουμε όμως την εικόνα πως η Lilith γίνεται ο λύκος, ενώ το αφεντικό της είναι σαν ένας λύκος μέσα σε κλουβί. Μέσα στο γυάλινο γραφείο του, πηγαινοέρχεται, και προσπαθεί επίσης να απεγκλωβιστεί και θαυμάζει εκείνη που διακρίνει πόσο πιο θαρραλέα είναι από εκείνον. Αλλά εκείνος δεν μπορεί να την ακολουθήσει εν τέλει. Ίσως λόγω του ότι στην ιεραρχία είναι πιο πάνω από εκείνη άρα έχει περισσότερα να χάσει. Αλλά αυτό αφορά τον τρόπο που θέλει κανείς να το δει. Εγώ έτσι το βλέπω. Νομίζω πως είναι πιο δύσκολο για τους άντρες να αφήσουν όλα όσα έχουν στην κατοχή τους σε έναν πατριαρχικό κόσμο.

Ηθοποιός ή σκηνοθέτης;

Αν κάνω μόνο το ένα, μου λείπει το άλλο. Μου αρέσει πολύ να είμαι ηθοποιός και αυτός είναι μάλιστα και ο τρόπος με τον οποίο βιοπορίζομαι.

Σου αρέσει να σκηνοθετείς τον εαυτό σου;

Ω, όχι! Δεν καταλαβαίνω πώς κάτι τέτοιο μπορεί να λειτουργήσει και δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους που το κάνουν, παρόλο που πάντα ονειρεύομαι να το κάνω κι εγώ η ίδια αλλά ίσως δεν είναι δυνατόν για εμένα. Το να ερμηνεύεις όμως είναι πολύ ωραίο γιατί πέφτεις ολοκληρωτικά στο όραμα του σκηνοθέτη σου και πρέπει εσύ να δοκιμάσεις να βρεις αυτό που βλέπει και μαζί να χτίσετε έναν νέο χαρακτήρα. Κάτι τέτοιο δημιουργεί ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα. Όμως όταν σκηνοθετείς τον εαυτό σου, έχεις κατά κάποιον τρόπο τα πάντα στο δικό σου κεφάλι και απλά δεν ψάχνεις τόσο πολύ να βρεις κάτι νέο, απλά ψάχνεις τον τρόπο να αποτυπώσεις αυτά που ήδη ξέρεις πως έχεις βρει.

Γιατί επέλεξες την Halle ως τόπο γυρισμάτων; Έπαιξε ρόλο το ότι είχε την αισθητική της ανατολικής Γερμανίας;

Όπως είπα πριν, οι λύκοι στη Γερμανία εμφανίστηκαν κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, οπότε επισκέφθηκα όλες τις περιοχές κοντά στα σύνορα ψάχνοντας κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Θα έπρεπε να υπάρχει κάποια ερημιά και αγριότητα στο τοπίο, να είναι κοντά σε πόλη και αυτό που μου άρεσε στη Halle είναι πως υπάρχει η Νέα Πόλη και η Παλιά Πόλη. Η εργατική τάξη μένει στη Νέα πόλη, από όπου παίρνουν το λεωφορείο για την Παλιά πόλη για τη δουλειά τους και μετά πάλι πίσω. Οπότε δεν έχουν κάποια επαφή με τον κόσμο για τον οποίο εργάζονται κατά μία έννοια, οπότε βρήκα πως αυτή η εικόνα ταίριαζε με την ταινία.

Σχετικά με την σεξουαλική σκηνή με τον λύκο, τι είχες στο μυαλό σου;

Η επιθυμία αυτού του κοριτσιού να κρατήσει τον λύκο για δικό της, κάπως αυτόματα, έρχεται μαζί με τον σεξουαλικό πόθο, οπότε ίσως να υπήρχε κάποιος πόθος εκεί. Είναι λες και σκέφτεται πως πρέπει να το κάνει, μα συνειδητοποιεί εν τέλει πως είναι απλά περιττό και πρέπει να το κάνει μόνη της – εξ ου και η ταινία συνεχίζει με την σκηνή στη σκάλα όπου αυτοϊκανοποιείται. Νομίζω πως η σεξουαλικότητα παίζει έναν μεγάλο ρόλο στην απελευθέρωση και άμα δεν υπήρχε στην ταινία θα ήταν πολύ σεμνότυφη. Ιδίως για γυναίκες πιο πολύ από άντρες, η σεξουαλική απελευθέρωση είναι πολύ σημαντική. Οι άντρες ζουν την σεξουαλικότητά τους πιο ελεύθερα, δοκιμάζουν πιο πολλά πράγματα και δεν στιγματίζονται από κανέναν άμα το κάνουν. Ενώ οι γυναίκες στιγματίζονται ακόμα και γι’ αυτό πρέπει πάντα να σκέφτονται αν έπρεπε να κάνουν αυτό κι εκείνο, πώς θα το δουν οι άλλοι κλπ. Με τον λύκο όμως δεν χρειάζεται να κάνει κανέναν υπολογισμό. Δεν χρειάζεται να εκπληρώσει καμία προσδοκία όπως με τους άντρες γιατί ο λύκος δεν έχει προσδοκίες από εκείνη. Δεν την κρίνει, οπότε μπορεί να μάθει περισσότερα για τον εαυτό της χωρίς να χρειάζεται να ανταποκριθεί σε εικόνες, ή να διαλύσει εικόνες που ίσως κάποιος άντρας θα είχε για εκείνη.

Τι έντονες αντιδράσεις δημιούργησε η ταινία στο κοινό;

Κάποιοι ούρλιαξαν και υπήρξαν και κάποιοι που προσβλήθηκαν από την ταινία. Κάποιοι είπαν επίσης: «Είναι ένας τόσο παγωμένος κόσμος, που δεν το αντέχω!» Έχω διάφορες εικόνες στο μυαλό μου. Κάποιοι δεν μπορούσαν να αντέξουν να βλέπουν να καταστρέφονται όλα αυτά με τα οποία μπορεί να συνδεθεί μία νέα και όμορφη κοπέλα. Γιατί κάνει πολλά πράγματα ακριβώς για να κόψει την όποια ένωση έχει, ώστε να έχει ακολουθήσει έναν δρόμο ελευθερίας. Αλλά ήμουν και τυχερή που είχα τόσο έντονες αντιδράσεις.

Το γερμανικό σινεμά τα τελευταία χρόνια είναι σαν να εστιάζει το ενδιαφέρον του αμιγώς σε κοινωνικά ζητήματα και σε δύσκολες καταστάσεις, παρά σε ανάλαφρες ταινίες. Μου έρχεται για παράδειγμα στο μυαλό αμέσως μία πρόσφατη ταινία της Anne Zohra Berrached που λέγεται 24 Εβδομάδες. Πού πιστεύεις οφείλεται αυτός ο προσανατολισμός;

Ναι, την ξέρω την ταινία αλλά δεν έχω προλάβει ακόμα να τη δω. Υπάρχει κι άλλη μία, που λέγεται Toni Erdmann της Maren Ade, αλλά και μία της Maria Schrader που δυστυχώς δεν θυμάμαι τον τίτλο, όμως νομίζω πως το γεγονός πως όλες αυτές οι γυναίκες κάνουν τέτοιες ταινίες, που παρουσιάζονται και σε μεγάλα φεστιβάλ αυτή τη στιγμή, είναι πολύ ενδιαφέρον. Ίσως αυτό έχει να κάνει με τον διαφορετικό τρόπο που κοιτάμε την κοινωνία, την εστίαση όχι τόσο στην πλοκή αλλά στο συναίσθημα που θα δημιουργήσουν μικρά στοιχεία και καταστάσεις• κάτι που υποτίθεται πως είναι κανονικό, εν τέλει βλέπουμε πως δεν θα έπρεπε να είναι έτσι.

Πρωτοδημοσιεύθηκε στο MOVEIT magazine.